Dem Andenken meines Freundes David H. Pinsent gewidmet
Op 8 mei 1918 verongelukt de wiskundige David H. Pinsent – de H. staat voor Hume, naar de beroemde filosofische voorvader van David – in een testvlucht met een Airco de Havilland 4-bommenwerper. Het toestel breekt midden in de vlucht in stukken. Het lichaam van piloot L.F.D Lutyens wordt bij de wrakstukken gevonden; pas een week later wordt Pinsents lichaam uit het Basingstoke Canal opgevist. Hij werd 26 jaar oud.
KILLED WHILE FLYING FOR THE PURPOSE OF RESEARCH IN AERODYNAMICS
Opschrift op het grafmonument van David Pinsent in Farnborough
Wittgenstein en Pinsent ontmoeten elkaar op één van Bertrand Russells “squashes” in de lente van 1912. De twee kunnen het onmiddellijk goed met elkaar vinden. Pinsent stemt toe om als testpersoon op te treden bij de psychologische experimenten die Wittgenstein in mei 1912 uitvoert “to ascertain the extent and importance of rhythm in music”, noteert Pinsent in zijn dagboek.
Not bad fun. Afterwards I had tea chez lui. He is quite interesting and pleasant, though his sense of humour is heavy.
David Pinsent, dagboeknotitie voor 13 mei 1912
Muziek verbindt hen, met een bijzondere voorliefde voor Schuberts liederen. Ze schuimen alle concerten van de Cambridge University Music Club af. Enkele maanden later al nodigt Wittgenstein Pinsent uit op een fabelachtige reis door Ijsland – all expenses paid door Wittgenstein senior. De vriendschap wordt – zeker van Wittgensteins kant – steeds minder platonisch.
Het jaar daarop gaat de trip richting Noorwegen. De oorspronkelijke bestemming was eigenlijk Spanje, maar Wittgenstein heeft nood aan een sobere setting voor zijn werk in de logica. Pinsent moet dan maar de nukkige buien van Wittgenstein – en de verveling in Skjolden – trotseren.
Ze spreken af om elkaar eind augustus 1914 in het Grand Hotel in Londen te treffen voor een nieuwe reis tesamen, maar dan breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Ze zien elkaar voor het laatst op 8 oktober 1913, in het station van Birmingham, met Wittgenstein op weg terug naar Noorwegen.
Op 1 december 1914 slaagt een eerste brief van Pinsent erin de frontlijn over te steken. Hij laat weten dat hij “too thin” bevonden is voor krijgsdienst. Het wordt dan maar het Royal Airforce Establishment in Farnborough waar hij als ingenieur en testpiloot wordt ingezet. Zijn laatste brief aan Wittgenstein dateert van 14 september 1916.
Wittgensteins oorlogsdagboeken maken vaak gewag van zijn Sehnsucht naar de ‘lieve’ David en de “sinnliche” gevoelens die daarmee gepaard gaan. Het verlangen om na de oorlog de draad op te pikken is groot. Maar dan brengt de moeder van Pinsent Wittgenstein in juli 1918 op de hoogte van haar zoon zijn overlijden. Wittgenstein is er het hart van in en overweegt zelfmoord.
In één van die beslissende toevallige gebeurtenissen in de geschiedenis van de wetenschap botst Wittgensteins oom Paul op een vertwijfelde Ludwig in een station in de buurt van Salzburg. Paul vangt zijn neef op in zijn villa in Oberalm waar Wittgenstein de Tractatus voltooit – en aan Pinsent opdraagt.